Pen Türkiye, Pen Norveç ve Kırmızı Kedi Yayınevi işbirliğiyle yayımlanan ‘Canımı Yakma!’, erkek egemen iktidarın gücüyle üstü kapatılan kadın cinayetleri ve şiddete karşı duruyor.
Ayşe Kulin, Mine Kırıkkanat, Feridun Andaç, Zeynep Oral gibi isimlerinde bulunduğu 25 yazar aynı kitapta buluşarak ‘unutturmak’ üzerine kurulu bu dengeye öyküleriyle direniyor!
Farklı imzalar, farklı tatlar, farklı biçemler, farklı söylemler ama aynı düşler, aynı akıl ve yürek, aynı vicdan, aynı idealler...
Kitabın sunumunu yapan Pen Türkiye Başkanı Zeynep Oral kadının birey olarak görülmediğini vurguladı.
“Fırat’ın sularında boğulan Gönül... Urfa’nın orta yerinde babasının bıçak darbeleriyle ölen kız çocuğu Sevgi... Kısas köyünde traktörün altına atılan Rabia... Mardin’de, ‘namus’ adına karnında 5 aylık bebeği, recm edilerek, yani taşlanarak öldürülen Şemse... Aile meclisi kararıyla Bitlis’ten İstanbul’a varan ölüm fermanını yüklenmiş Güldünya... Sabah akşam şiddet gördüğü kocasından korunmak için yaptığı başvurulara yanıt alamayan ve mosmor gözleriyle ölümünden sonra bile ülke gerçeklerini anımsatan Ayşe Paşalı... Her biri birer simge ad... Onlar ve daha niceleri artık konuşamıyor. İsteseler de konuşamazlar, seslenemezler, ‘Görün bizi, unutmayın bizi,’ diye haykıramazlar. Sesleri yok. Dilleri yok. Çünkü öldürüldüler.
Kadını şayet birey diye görmez, sadece doğurma makinesi olarak ve sadece aile içindeki yeriyle tanımlarsanız, siyasal, ekonomik ve toplumsal hayattan da dışlamanız; kadın emeğini yok saymanız ve istihdamdan silmeniz doğaldır! O zaman gece şu saatte sokağa çıktı diye, ruj sürdü diye, gülümsedi diye, radyodan bir istek parçası istedi diye, boşanmak istedi diye, eteği kısa diye öldürülmesine göz yummanıza da şaşmamak gerekir!
Bu zehirli nefret dili, bu söylemler, ayrımcılık uçurumunda, şiddet sarmalında debelenen memleketimin daha çok ayrımcılığa, daha çok şiddete savrulmasının hem nedeni hem de sürekli çoğalarak kendini üreten sonucudur.
Bu kitapta yer alan öyküler, yazılar, bu söylediklerimin bilincindedir. Daha geniş kitlelerin bilincinde de olsun diye bu kez bu yola başvurduk. Farklı imzalar, farklı tatlar, farklı biçemler, farklı söylemler ama aynı düşler, aynı akıl ve yürek, aynı vicdan, aynı idealler... ”
Pen Norveç Başkanı William Nygaard, projeye gösterdikleri hassasiyet ve desteği anlattığı sunuş yazısında Türkiye’nin kadına şiddet ve kişisel haklar üzerinde gösterdiği gerileme hakkında da önemli tespitlerde bulundu: “Türkiye şiddetli bir türbülans ve değişim içinde bir toplum – son zamanlarda çok daha fazla, hem de. Kalkınma şartları zorlayıcı, çünkü temel insani değerler aşındırılıyor, özellikle de kadınlar açısından... Baskıların yükseldiği bir toplumda dinsel, politik ve ekonomik eşitlik, iktidarı eleştirenlerin yasal güvencesi, bireyin düşünce ve ifade özgürlüğü, etnik gruplar ve cinsiyetler arası eşitlik ilkesine saygı... Bunlar demokrasinin vazgeçilmezleridir.
Bu konularda duyarlılık taşıyan Türkiye PEN Merkezi’nin kitap projesine destek olmak Norveç PEN Merkezi için kıvanç vericidir.
Kadına yönelik şiddet yok sayılan, görmezden gelinen bir sorun ve bizim de dikkatleri üzerine çekmek istediğimiz bir konu. Nedenleri ise kültürel ve dinsel etkenlere dayanmaktadır. Durumu iyileştirmenin yolu yalnızca bilgi, açıklık ve siyasi eylemden geçmektedir. Bu konunun gelişimi, insani değerler ve kadının merkezde olduğu bir anlayışla gerçekleşebilir. Norveç PEN Merkezi, dünyanın önde gelen ifade özgürlüğü örgütü Uluslararası PEN’in 150 merkezinden biridir ve yıllardır Türkiye’deki gelişmeleri izlemektedir. Bu nedenle Türkiye’de şiddet gören kadınlarla dayanışma, Norveç PEN Merkezi için doğal bir görevdir. Kadınların her alanda özgür iradeleriyle kendilerini ifade edebilmeleri, seslerini duyurabilmeleri, amaçtır. Kardeş PEN Türkiye’yle omuz omuza, insani değerlerin öykülerini görünür kılmak üzere, güçlü yazarlarla işbirliği yaptık. Anlayış ve katkıları için herkese teşekkürlerimizi sunarız."
Kitaba imza atan yazarlar
Ayşe Kulin
Ayşe Kilimci
Adnan Özyalçıner
Adnan Binyazar
Büşra Ersanlı
Çiler İlhan
Erendiz Atasü
Feride Çiçekoğlu
Feridun Andaç
Feyza Hepçilingirler
Işıl Özgentürk
Jale Sancak
M. Sadık Aslankara
Mehmet Zaman Saçlıoğlu
Mine G. Kırıkkanat
Nilüfer Açıkalın
Nilüfer Kuyaş
Sezer Ateş Ayvaz
Suzan Samancı
Tülin Dursun
Ulviye Alpay
Yasemin Yazıcı
Zeynep Aliye
Zeynep Altıok
Zeynep Oral